Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & PTNT Nguyễn Xuân Cường Phát biểu khai mạc Hội nghị
Hội nghị Tổng kết Chương trình khoa học và công nghệ phục vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2012-2017 và định hướng triển khai giai đoạn 2018-2020; dự và chỉ đạo Hội nghị có đồng chí Vương Đình Huệ - Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương; đồng chí Nguyễn Xuân Cường - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ NN & PTNT, Phó trưởng ban Thường trực Ban chỉ đạo Trung ương, đồng chí Trần Thanh Nam - Thứ trưởng Bộ NN & PTNT, các đồng chí lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh Vĩnh Phúc cùng lãnh đạo các bộ, ban, ngành trung ương và các địa phương trong toàn quốc cùng đông đảo các nhà khoa học, nhà quản lý trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.và hơn 600 đại biểu của 63 tỉnh thành trong cả nước.
Chương trình khoa học và công nghệ phục vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011-2015 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 27/QĐ-TTg ngày 5/1/2012. Đến ngày 12/1/2017 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 45/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình tiếp tục thực hiện trong giai đoạn 2016-2020 trên cơ sở sửa đổi, bổ sung Quyết định số 27/QĐ-TTg ngày 5/1/2012. Từ năm 2012 đến hết năm 2017, Chương trình đã triển khai thực hiện các nhiệm vụ của giai đoạn I (2011-2015), trong đó một số nhiệm vụ được chuyển tiếp thực hiện trong hai năm 2016-2017, đồng thời triển khai các nhiệm vụ của giai đoạn II từ năm 2017.
Sau 5 năm thực hiện, chương trình KHCN phục vụ xây dựng NTM nhận được sự ủng hộ của các bộ, ngành và địa phương với gần 1.000 đề xuất nhiệm vụ; qua đó, đã lựa chọn, thực hiện 69 đề tài, dự án bám sát 5 mục tiêu và 6 nội dung cơ bản, phù hợp với nhu cầu của xây dựng NTM; triển khai xây dựng được 147 mô hình chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản thuộc nhiều lĩnh vực ngành nghề, giúp hơn 5.000 hộ nông dân của gần 100 xã trên địa bàn 40 tỉnh được hưởng lợi và các địa phương, hợp tác xã chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi đạt hiệu quả kinh tế - xã hội rõ rệt.
Tổng kinh phí ngân sách Nhà nước cấp cho Chương trình giai đoạn I là 221 tỷ đồng (đạt 38,6% trên tổng dự kiến 600 tỷ), trong đó cấp cho 47 đề tài là 110,39 tỷ đồng; cho 22 dự án là 100,750 tỷ đồng. Nhờ thu hút được nhiều doanh nghiệp tham gia các đề tài, dự án, Chương trình đã huy động được kinh phí đóng góp của các doanh nghiệp 165 tỷ đồng, chiếm 43% tổng kinh phí thực hiện Chương trình giai đoạn I (386 tỷ đồng). Qua đây, các doanh nghiệp, cùng các hợp tác xã và nông dân tham gia đã thiết lập được cầu nối vững chắc giữa sản xuất và thị trường tiêu thụ, bước đầu đảm bảo công bằng thương mại cho nông dân. Chương trình cũng triển khai đào tạo, tập huấn kiến thức về quản lý sản xuất theo chuỗi, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới... cho hơn 11 nghìn người.
Chính quyền các địa phương tích cực tham gia, tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án ngay trong quá trình triển khai thực hiện. Đặc biệt, các mô hình dự án của chương trình được nhân rộng ở các vùng sản xuất trọng điểm tại đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên; đồng thời thu hút được sự phối hợp tham gia, lồng ghép nguồn lực của 3 Chương trình KHCN vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ và hàng nghìn chuyên gia, cán bộ khoa học của nhiều chuyên ngành, hàng trăm giáo sư, tiến sĩ đầu ngành tham gia thực hiện các đề tài, dự án.
Phát biểu tại hội nghị, Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Thị Thúy Lan khẳng định vai trò, tầm quan trọng của KHCN làm tăng hiệu quả sản xuất, góp phần đổi mới nông thôn và cải thiện đời sống nông dân. Đồng chí nhấn mạnh, với quan điểm lấy KHCN làm nền tảng để thúc đẩy phát triển nông nghiệp và dịch vụ, tạo nguồn thu ngân sách để đầu tư phát triển và hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân. Giai đoạn 2012-2017, Vĩnh Phúc đã triển khai, áp dụng 12 dự án, 150 đề tài, 70 tiến bộ kỹ thuật vào thực tế sản xuất. Trong đó, nhiều mô hình ứng dụng công nghệ được nhân rộng gắn với liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm, nhất là đối với các nhóm sản phẩm chủ lực, phù hợp với vùng miền, làm tăng hiệu quả sản xuất, góp phần tăng thu nhập cho nông dân. Nhiều mô hình ứng dụng công nghệ cao đã mang lại hiệu quả thiết thực và thân thiện với môi trường. Đến thời điểm này, Vĩnh Phúc đã có 98/112 xã và 2 huyện đạt chuẩn NTM; mục tiêu đến hết năm 2019, tỉnh phấn đấu có 100% số xã, huyện đạt chuẩn và nâng cao các tiêu chí NTM kiểu mẫu.
Phát biểu tại Hội nghị, đồng chí Đinh Chung Phụng - Phó chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình cho biết: “Hoạt động khoa học công nghệ giai đoạn 2012-2017 của tỉnh Ninh Bình đã đạt được một số kết quả đáng kích lệ: triển khai 39 đề tài, dự án trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn XD NTM với tổng kinh phí sự nghiệp khoa học là: 36.928 triệu đồng. Các đề tài nghiên cứu mang tính mới và đáp ứng được nhu cầu cấp thiết của địa phương; một số mô hình ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân, được nhân rộng trong thực tiễn.”.
Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận, làm rõ những kết quả cùng khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện đưa khoa học công nghệ phục vụ xây dựng nông thôn mới gian đoạn 2012 - 2017. Đồng thời, đề xuất một số giải pháp hay như: Nâng cao hiệu qủa thực hiện chính sách an sinh xã hội trong xây dựng nông thôn mới; áp dụng luật pháp và hương ước làng trong quản lý xã hội nông thôn mới; nhân rộng mô hình tự quản về an ninh trật tự tại các khu dân cư; thực hiện tiêu chí môi trường và các mô hình mẫu về xử lý tổng hợp chất thải rắn trong xây dựng nông thôn mới…
Đồng chí Đinh Chung Phụng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình phát biểu tham luận tại Hội nghị
Trong chương trình Hội nghị, các đại biểu đã đến thăm dự án sản xuất rau an toàn áp dụng công nghệ cao của Israel do công ty TNHH Đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp VinEco Tam Đảo sản xuất. Với quy mô trên 70 ha, dự án sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao VinEco Tam Đảo, mỗi ngày cung cấp ra thị trường hàng chục tấn rau các loại với các sản phẩm chủ yếu là rau thủy canh, rau mầm, rau ăn lá.
Đoàn đại biểu các tỉnh thăm dự án sản xuất rau an toàn áp dụng công nghệ cao của Israel
Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ biểu dương những nỗ lực và thành tựu đạt được trong thời gian qua của Chương trình KHCN phục vụ xây dựng NTM mà các bộ, ngành, địa phương, Ban Chỉ đạo Chương trình, Ban Chủ nhiệm Chương trình và các giáo sư, tiến sĩ, nhà khoa học, doanh nghiệp, hộ dân có đóng góp với sự nghiệp xây dựng NTM.
Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ phát biểu chỉ đạo Hội nghị
Phó Thủ tướng yêu cầu thời gian tới, cần xác định rõ tiêu chí lựa chọn đề tài, dự án để đảm bảo sự chặt chẽ trong quá trình tuyển chọn, tránh dàn trải, tập trung được nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm; sớm hoàn thiện, bổ sung các văn bản pháp quy để kịp thời triển khai thực hiện chương trình; có những đề tài, mô hình đóng góp thiết thực cho chương trình mục tiêu tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp và phòng chống giảm nhẹ thiên tai, ổn định đời sống dân cư; gắn nghiên cứu mới với đúc kết bài học kinh nghiệm trong và ngoài nước.
Đặc biệt, các đề tài nghiên cứu ứng dụng, các dự án xây dựng mô hình nhất thiết phải có hiệu quả thực tế, góp phần làm sáng tỏ các cơ sở khoa học và thực tiễn để giải quyết những vướng mắc trong xây dựng NTM gắn với tái cơ cấu ngành. Có cơ chế lồng ghép nguồn lực của các Chương trình KHCN các cấp trong cả nước phục vụ mục tiêu xây dựng NTM, nhất là phối hợp có hiệu quả với 3 Chương trình KHCN vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ; ưu tiên nghiên cứu xây dựng các mô hình NTM kiểu mẫu, NTM đặc thù và các dự án xây dựng mô hình ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc ít người.
Người thực hiện
Phạm Giang