Đặc biệt những ngày rét đậm, rét hại kéo dài dễ dẫn đến đàn vật nuôi bị đói, rét làm sức đề kháng vật nuôi giảm, nguy cơ bùng phát dịch bệnh trên đàn vật nuôi như bệnh Tai xanh, tụ huyết trùng, phó thương hàn ở Lợn; bệnh lở mồm long móng, tụ huyết trùng ở Bò, bệnh Newcastle, Gumboro, cúm gia cầm, tụ huyết trùng trên đàn gia cầm ...
Để ứng phó và giảm thiệt hại cho đàn gia súc, gia cầm do rét đậm rét hại gây ra, người chăn nuôi cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
1. Đối với chuồng trại
Có hệ thống bạt, rèm che chắn chuồng trại tránh mưa tạt, gió lùa, bảo đảm chuồng trại kín, ấm, khô. Đặc biệt, cần giữ nền chuồng luôn khô ráo, sạch sẽ. Đối với nền chuồng gà, trâu bò cần rải thêm lớp trấu, rơm khô để giữ ấm chân và tăng nhiệt độ trong chuồng. Có thể chăn nuôi gà trên nền đệm lót vi sinh để nâng cao nhiệt độ chuồng nuôi giúp sưởi ấm cơ thể vật nuôi.
2. Thời điểm chăn thả gia súc, gia cầm:
Bà con cần thường xuyên theo dõi bản tin dự báo thời tiết để có kế hoạch chăn thả gia súc, gia cầm hợp lý. Hạn chế việc chăn thả gia súc, gia cầm khi nhiệt độ ngoài trời dưới 150C (đặc biệt là gia súc, gia cầm nhỏ). Đồng thời, tăng cường sưởi ấm vật nuôi bằng bóng điện sợi đốt, bóng hồng ngoại hoặc đốt củi, bếp than để sưởi. Chú ý khi đốt lửa sưởi phải có đường ống dẫn khói thải ra ngoài chuồng, tránh hiện tượng ngạt, ngộ độc vật nuôi và vị trí đốt tránh xa chất độn chuồng, bạt che để phòng bén lửa gây cháy. Đối với đàn trâu bò nên mặc áo ấm bằng bao tải gai, bao tải dứa, chăn, áo cũ,...để chống rét. Thời gian chăn thả tốt nhất: buổi sáng 8h, khi trời đã tan sương; buổi chiều: về trước 16h.
Những ngày rét đậm, rét hại dưới 120C kèm theo mưa phùn thì không chăn thả mà nhốt vật nuôi trong chuồng để tiện chăm sóc, quản lý.
3. Chăm sóc nuôi dưỡng:
- Đối với gia cầm: Thực hiện tốt quy trình úm cho gia cầm nhỏ, lưu ý đối với các giống gà mọc lông chậm hoặc ít lông (gà chọi, gà Mía, Đông Tảo,…) khả năng chịu lạnh kém cần có biện pháp chống rét thích hợp (che chắn chuồng tránh gió lùa trực tiếp, tăng nguồn nhiệt bằng cách bổ sung thêm bóng điện, bóng hồng ngoại; Không thả gia cầm ra vườn, đồi trong những ngày có rét đậm, rét hại,...).
- Đối với chăn nuôi lợn:
Nên có chuồng úm đối với lợn con theo mẹ. Không cọ rửa chuồng hoặc tắm cho lợn vào những ngày mưa rét nhiệt độ xuống dưới 120C.
Cung cấp khẩu phần ăn đảm bảo đầy đủ, cân đối chất dinh dưỡng đối với từng đối tượng lợn, giai đoạn nuôi.
- Đối với trâu, bò:
Cung cấp đủ thức ăn thô xanh cho trâu bò, với định mức bằng 10% trọng lượng cơ thể. Ví dụ bò nặng 300 kg, cần cho bò ăn 30 kg cỏ xanh một ngày. Đồng thời bổ sung thêm 0,5 - 1kg thức ăn tinh/con/ngày (bột ngô, bột sắn, cám gạo,.. ) để trâu bò có đủ năng lượng chống rét.
Đối với những ngày rét đậm cần cho trâu bò uống nước ấm, bổ sung thêm muối ăn với lượng 5gam/100kg trọng lượng cơ thể nhằm tăng khả năng trao đổi chất và nâng cao sức đề kháng cơ thể.
Chủ động dự trữ thức ăn cho trâu bò bằng hình thức ủ chua thức ăn xanh như ủ chua cỏ voi, dây lang, bã dứa, thân cây ngô,..; dự trữ cỏ khô, rơm khô; trồng các loại cỏ bổ sung đảm bảo nguồn thức ăn ổn định. Cho trâu, bò ăn thức ăn thô xanh với lượng 7 – 10 kg/ngày; kết hợp rơm khô, cỏ khô nhằm nâng cao tỷ lệ tiêu hóa và đảm bảo sức khỏe cho đàn trâu bò trong mùa rét.
Đặc biệt chú ý, những ngày rét đậm rét hại tăng từ 5 – 10% khẩu phần ăn so với ngày thường để vật nuôi có đủ năng lượng chống rét. Đồng thời cho vật nuôi uống nước ấm có bổ sung thêm vitamin, điện giải, đường glucose, men tiêu hóa vào thức ăn, nước uống nhằm nâng cao sức đề kháng cho vật nuôi.
Ngoài các biện pháp nêu trên bà con cần chủ động thực hiện công tác vệ sinh phòng bệnh như thực hiện tốt công tác vệ sinh tiêu độc chuồng trại, tiêm phòng đầy đủ các loại vacxin theo hướng dẫn của cơ quan thú y. Sử dụng các loại kháng sinh có nguồn gốc thảo mộc như các hợp chất hữu cơ có trong tỏi,
gừng,.. để phòng bệnh cho đàn vật nuôi khi thời tiết thay đổi. Hàng ngày theo dõi tình trạng đàn vật nuôi để phát hiện, xử lý kịp thời những con có dấu hiệu bất thường do đói, rét, dịch bệnh.
Người viết
Phạm Thị Mai Phương