Ngày 25/9/2020 UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành Quyết định số 746/QĐ-UBND về việc Xây dựng phần mềm phát hiện sớm mất rừng, cháy rừng từ ảnh vệ tinh theo thời gian thực.

Với mục tiêu đưa khoa học công nghệ vào phục vụ công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, phát hiện sớm cháy rừng từ khi bắt đầu phát sinh đám cháy, hoặc các vụ phá rừng, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do cháy rừng, phá rừng gây ra. Được sự quan tâm chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở NN&PTNT, Chi cục Kiểm lâm đã được thực hiện dự án Xây dựng phần mềm phát hiện sớm mất rừng, cháy rừng từ ảnh vệ tinh theo thời gian thực; Nhằm khai thác và ứng dụng phần mền vào thực tiễn thiết thực, hiệu quả, ngày 23/3/2021 Viện Sinh thái rừng và Môi trường, Trường Đại học Lâm nghiệp và Chi cục Kiểm lâm Ninh Bình đã tổ chức Lớp tập huấn “Ứng dụng phần mềm phát hiện sớm mất rừng, cháy rừng từ ảnh vệ tinh theo thời gian thực” cho các đồng chí kiểm lâm địa bàn và phòng nghiệp vụ.

          Tới dự và chỉ đạo Lớp tập huấn có đồng chí Nguyễn Văn Dương - Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm; Ông Nguyễn Văn Thị - Trưởng bộ môn Ứng dụng viễn thám trong Lâm nghiệp, đơn vị thực hiện và các cộng sự.

(Đồng chí Nguyễn Văn Dương - Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm phát biểu khai mạc Lớp tập huấn)

         Hiện tại nước ta có hai hệ thống phát hiện, cảnh báo cháy rừng cấp toàn quốc là: hệ thống FIREWATCH (http://firewatchvn.kiemlam.org.vn/) và hệ thống cảnh báo cháy rừng (http://cbcr.kiemlam.org.vn/). Cả hai hệ thống này đều cho phép phát hiện và cảnh báo trên quy mô toàn quốc và có phân theo các địa phương. Tuy nhiên, số liệu cảnh báo chưa sát với thực tế, vì nhiều điểm cháy nằm ngoài phạm vi đất lâm nghiệp. Mặt khác, cả 2 hệ thống này mới chỉ cho phép tương tác một chiều, chưa có công cụ ghi nhận sự phản hồi của cán bộ kiểm lâm địa bàn hoặc người dân tại thực địa đối với các điểm mất rừng, cháy rừng thực tế. Cải tiến công nghệ nhằm phát hiện các điểm dị thường nhiệt trên ảnh MODIS (một ngày chụp 4 lần tại một vị trí), tích hợp với cơ sở dữ liệu về rừng và đất lâm nghiệp nhằm dự báo, phát hiện sớm cháy rừng trong phạm vi đất lâm nghiệp, cũng như cho phép ghi nhận sự phản hồi của cán bộ và người dân địa bàn trong việc truyền thông tin cháy rừng là yêu cầu thực tế cần được giải quyết để nâng cao độ chính xác cũng như tính khả thi của kết quả cảnh báo sớm cháy rừng.

Ảnh vệ tinh MODIS (một ngày chụp 4 lần tại một vị trí), Landsat-8 (16 ngày chụp 1 lần tại một vị trí), Sentinel-1 (3 ngày chụp 1 lần tại một vị trí), Sentinel-2 (5 ngày chụp 1 lần tại một vị trí) được khai thác miễn phí và được xử lý, hiệu chỉnh hình học, tăng cường chất lượng ảnh, tính toán các chỉ số NDVI, BI, NDWI. Việc xử lý ảnh và tính toán được thực hiện bằng phần mềm ArcGIS và công cụ lập trình Code editor trên Google Earth Engine (GEE).

Ngày 25/4/2017, Bộ NN&PTNT đã ban hành Quyết định số 1560/QĐ-BNN-TCLN về danh mục công nghệ cao ứng dụng trong lâm nghiệp, trong đó ứng dụng công nghệ viễn thám, công nghệ thông tin (thiết bị điện tử, di động) và hệ thống thông tin địa lý (GIS) trong điều tra, kiểm kê và theo dõi diễn biến tài nguyên rừng được ưu tiên thực hiện là cơ hội để giải quyết các yêu cầu thực tiễn đang được đặt ra đối với công tác cập nhật diễn biến rừng. Mặt khác, sự ra đời và phát triển của nền tảng điện toán đám mây của Google Earth Engine (GEE) cho phép kết hợp một kho lưu trữ lớn, miễn phí: ảnh viễn thám và các dữ liệu khác, được tối ưu hóa cho xử lý các dữ liệu không gian địa lý. Các thuật toán được tích hợp trong GEE cho phép cung cấp một cách nhanh chóng và trực quan về kết quả của các phân tích không gian phức tạp đã thúc đẩy mạnh mẽ khả năng và triển vọng ứng dụng công nghệ viễn thám và GIS vào lĩnh vực giám sát và đánh giá diễn biến rừng ở quy mô khu vực và từng địa phương.

(Các đ/c học viên thực hành thao tác áp dụng công nghệ vào lĩnh vực mình phụ trách)

    Sau buổi tập huấn học viên đã thành thạo việc truy cập vào trang Web: giamsatrungninhbinh.ifee.edu.vn để xử lý các thông tin hiển thị về bản đồ tài nguyên rừng, bản đồ cảnh báo nguy cơ cháy rừng, ảnh vệ tinh, bản đồ biến đông rừng…) Đặc biệt ứng dụng còn phát triển trên nền tảng di động app mobill trên cả 2 nền tảng của hệ điều hành thông dụng hiện nay là Android và IOS trên điện thoại thông minh giúp cho việc xử lý thông tin được nhanh chóng và kịp thời. Khi tìm kiếm với từ khóa NinhBinh FFW và cài đặt dễ dàng trên điện thoại.

          Sau 01 ngày khẩn trương, nghiêm túc và trách nhiệm, dưới sự hướng dẫn nhiệt tình của giảng viên cũng như tinh thần học tập của các đồng chí học viên. Lớp tập huấn “Ứng dụng phần mềm phát hiện sớm mất rừng, cháy rừng từ ảnh vệ tinh theo thời gian thực” đã thành công tốt đẹp.

Khi đi vào thực hiện, mọi diễn biến về tình trạng phá rừng, cháy rừng diễn ra trên địa bàn sẽ được phát hiện sớm giúp cho kiểm lâm địa bàn kiểm tra, xác minh tại hiện trường, tham mưu, báo cáo với lãnh đạo các cấp để xử lý kịp thời, góp phần bảo vệ rừng tại gốc và hoàn thành tốt các nhiệm vụ của Chi cục Kiểm lâm Ninh Bình trong năm 2021 và các năm tiếp theo./.

   Nguyễn Kiên Định - Phòng QLBVR&BTTN