Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý bảo vệ động vật hoang dã, đặc biệt là các loài động vật nguy cấp, quý, hiếm trên địa bàn tỉnh đồng thời triển khai thực hiện Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 23/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp cấp bách quản lý động vật hoang dã; Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 17/5/2022 về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để bảo tồn các loài chim hoang dã, di cư tại Việt Nam và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan đến Công ước Cites, trong thời gian qua, Chi cục Kiểm lâm đã tham mưu cho Sở và ban hành các văn bản chỉ đạo về công tác quản lý, bảo vệ các loài động vật hoang dã, nguy cấp, quý, hiếm như: Văn bản số 1147/SNN-KL ngày 27/5/2022 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc triển khai Chỉ thị về bảo tồn các loài chim hoang dã, di cư; Văn bản số 3118/SNN-KL ngày 15/11/2023 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc tăng cường nuôi vật rừng nguy cấp, quý, hiếm; Văn bản số 704/KL-NV ngày 27/9/2023 của Chi cục Kiểm lâm về việc tăng cường công tác quản lý, bảo vệ các loài chim hoang dã, di cư; Văn bản số 844/KL-NV ngày 16/11/2023 của Chi cục Kiểm lâm về việc tăng cường quản lý nuôi động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm. Song song với đó, Chi cục triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp như tuyên truyền, phổ biến, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân; tổ chức kiểm tra, kiểm soát lâm sản để kiểm tra, phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm động vật hoang dã, chim di cư. Tăng cường công tác quản lý các cơ sở nuôi nhốt động vật hoang dã, đặc biệt các loài động vật nguy cấp, quý, hiếm; vận động người dân tham gia tích cực vào công tác bảo vệ, giao nộp động vật hoang dã để cứu hộ, thả vào môi trường tự nhiên…và đã đạt được một số kết quả:
1. Công tác quản lý, cấp mã số
Từ năm 2023 đến nay, Chi cục Kiểm lâm Ninh Bình cấp mã số đối với 88 cơ sở theo quy định, hướng dẫn lập sổ theo dõi hoạt động nuôi và sinh sản đối với từng loài; 01 Trung tâm cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật VQG Cúc Phương do Cơ quan thẩm quyền quản lý CITES Việt Nam cấp mã số; 01 trung tâm bảo tồn động vật hoang dã nước Việt (Cơ sở bảo tồn gấu Ninh Bình) đã được UBND tỉnh cấp mã số cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học. Chi cục Kiểm lâm đã thực hiện hủy 11 mã số cơ sở nuôi do chủ cơ sở không còn nhu cầu gây nuôi.
2. Công tác tiếp nhận, cứu hộ động vật hoang dã
Từ năm 2023 đến nay, lực lượng kiểm lâm đã chủ động, tích cực phối hợp với chính quyền địa phương, vận động, tiếp nhận 19 cá thể động vật hoang dã do tổ chức, hộ gia định cá nhân tự nguyện giao nộp trong đó có nhiều loài nguy cấp, quý, hiếm như Khỉ vàng, Khỉ đuôi lợn, Khỉ đuôi dài; Trăn đất, Cu li nhỏ….Phối hợp với Trung tâm cứu hộ thuộc Vườn quốc gia Cúc phương chăm sóc, cứu hộ và thả về môi trường tự nhiên theo quy định.
Cán bộ Hạt Kiểm lâm Nho Quan tiếp nhận 01 cá thể Cu li do người dân tự nguyện giao nộp
3. Công tác xử lý vi phạm liên quan đến động vật hoang dã
Từ năm 2023 đến nay, Chi cục đã kiểm tra, phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính 14 vụ vi phạm về động vật hoang dã, tổng tiền thu từ xử phạt vi phạm hành chính và bán lâm sản: 54.985.000đ; lâm sản tịch thu: 448 cá thể chim các loại; 03 cá thể rắn ráo trâu; 01 cá thể rắn hổ mang; 03 cá thể cầy vòi hương; 01 cá thể khỉ đuôi lợn thuộc loài nguy cấp, quý, hiếm nhóm IIB; 10 cá thể sóc bông; 02 cá thể rắn ráo thường ngâm rượu.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác quản lý, xử lý vi phạm liên quan đến động vật hoang dã còn gặp một số khó khăn:
- Hoạt động săn, bắt, mua bán động vật hoang dã, chim tự nhiên nhiều năm nay là sinh kế của một số hộ gia đình, cá nhân mặc dù chính quyền, cơ quan chức năng đã tuyên truyền, vận động, xử lý nhưng việc chấm dứt hoạt động này vẫn còn gặp không ít khó khăn.
- Trong thời đại bùng nổ về công nghệ thông tin, việc kinh doanh, buôn bán lâm sản thông qua các trang mạng zalo; facebook được các đối tượng sử dụng; khi buôn bán các đối tượng thường sử dụng tên giả; sim rác, nên rất khó cho các lực lượng chức năng trong việc phát hiện và xử lý vi phạm.
- Hiện tại tỉnh Ninh Bình, hệ thống đường giao thông trước đây là tuyến đường 1A, nay đã thông tuyến cao tốc Mai Sơn – QL45 nên việc bắt giữ, kiểm tra rất khó khăn vì trên đường cao tốc không thể tổ chức dừng xe kiểm tra; còn tuyến đường nội thành đường hẹp, nhiều ngã tư, có hệ thống đèn giao thông nên cũng rất khó khăn trong việc kiểm tra, bắt giữ.
Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý động vật hoang dã, nguy cấp, quý, hiếm trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới Chi cục Kiểm lâm triển khai thực hiện có hiệu quả các giải pháp:
- Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 23/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp cấp bách quản lý động vật hoang dã; Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 17/5/2022 về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để bảo tồn các loài chim hoang dã, di cư tại Việt Nam.
- Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức về quản lý, bảo vệ động vật hoang dã, đặc biệt là các loài động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm đến các cơ sở kinh doanh, tổ chức, cá nhân và mọi người dân trên địa bàn không tham gia nuôi nhốt, mua bán, vận chuyển động vật hoang dã trái pháp luật.
- Tiếp tục thực hiện có hiệu quả hơn nữ công tác vận động các tổ chức, cá nhân giao nộp động vật hoang dã để cứu hộ, thả vào môi trường tự nhiên.
- Tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác quản lý nuôi nhốt động vật hoang dã và việc cấp mã số các cơ sở nuôi động vật hoang dã theo đúng quy định.
- Phối hợp tốt với các lực lượng chức năng như Công an, quản lý thị trường trong công tác phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến động vật hoang dã./.
Mai Thị Huyền - Chi cục Kiểm lâm Ninh Bình