Để cụ thể hóa và hướng dẫn thực hiện Luật Thủy sản, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 8/3/2019 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy và Bộ Nông nghiệp và PTNT đã ban hành Thông tư 26/2018/TT-BNNPTNT ngày 15/11/2018 quy định về quản lý giống thủy sản, thức ăn thủy sản, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản. Trong đó, những nội dung cơ bản về sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản gồm:

1. Chứng nhận cơ sở đủ điều kiện sản xuất, kinh doanh giống thủy sản

Xác định rõ tầm quan trọng của giống thủy sản trong việc quyết định hiệu quả của quá trình nuôi trồng thủy sản, Luật Thủy sản năm 2017 đã quy định chặt chẽ về điều kiện của cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản. Theo đó, cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản phải được chứng nhận đủ điều kiện trước khi tiến hành sản xuất.
Tổ chức, cá nhân sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện khi đáp ứng các điều kiện sau:
- Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ sản xuất phù hợp với loài thủy sản; có nơi cách ly theo dõi sức khỏe giống thủy sản mới nhập;
- Có nhân viên kỹ thuật được đào tạo về nuôi trồng thủy sản, bệnh học thủy sản hoặc sinh học;
- Áp dụng hệ thống kiểm soát chất lượng, an toàn sinh học;
- Trường hợp sản xuất giống thủy sản bố mẹ phải có giống thủy sản thuần chủng hoặc giống thủy sản được công nhận thông qua khảo nghiệm hoặc kết quả nhiệm vụ khoa học và công nghệ đã được công nhận hoặc được cơ quan có thẩm quyền cho phép (Điều kiện này không áp dụng đối với cơ sở ương dưỡng giống thủy sản).
Về thẩm quyền cấp, cấp lại, thu hồi Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản, Khoản 1 Điều 21 Nghị định 26/2019/NĐ-CP nêu rõ:
- Tổng cục Thủy sản cấp, cấp lại, thu hồi Giấy chứng nhận Cơ sở đủ điều kiện sản xuất/ương dưỡng giống thủy sản đối với giống thủy sản bố mẹ; kiểm tra duy trì điều kiện đối với Cơ sở sản xuất/ương dưỡng giống thủy sản bố mẹ;
- Chi cục thủy sản cấp, cấp lại, thu hồi Giấy chứng nhận Cơ sở đủ điều kiện sản xuất/ương dưỡng giống thủy sản; kiểm tra duy trì điều kiện Cơ sở sản xuất/ương dưỡng giống thủy sản trên địa bàn (trừ trường hợp Cơ sở sản xuất/ương dưỡng giống thủy sản được cấp Giấy chứng nhận bởi Tổng cục Thủy sản).

2. Quyền và nghĩa vụ của cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản

Luật Thủy sản năm 2017 quy định cụ thể 04 quyền và 08 nghĩa vụ của cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản. Theo đó, tổ chức sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản được quyền sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản theo nội dung của Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản; được tham gia tập huấn về quy định liên quan đến giống thủy sản; quảng cáo giống thủy sản theo quy định của pháp luật về quảng cáo; khiếu nại, tố cáo, bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.
Nghĩa vụ của cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản được quy định chặt chẽ và có nhiều điểm mới. Trong đó, tổ chức cá nhân sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản phải thực hiện công bố tiêu chuẩn áp dụng, công bố sự phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng theo quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và chất lượng sản phẩm, hàng hóa; bảo đảm và chịu trách nhiệm về chất lượng giống thủy sản đã công bố; sản xuất giống thủy sản có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam; bảo đảm an toàn sinh học trong quá trình sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản; thực hiện ghi chép, lưu giữ hồ sơ trong quá trình sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản phục vụ truy xuất nguồn gốc; chấp hành việc thanh tra kiểm tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật…
3. Xử lý vi phạm về sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản
Đối với hành vi vi phạm về sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản, Điều 10 Nghị định số 42/2019/NĐ-CP ngày 16/5/2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản quy định:
- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau: Không báo cáo trong quá trình sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản theo quy định; Không thông báo bằng văn bản cho cơ quan quản lý nhà nước về thủy sản cấp tỉnh về việc sử dụng giống thủy sản bố mẹ; Không ghi chép, lưu giữ hồ sơ trong quá trình sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản phục vụ truy xuất nguồn gốc.
- Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi không tuân thủ quy định về thời hạn sử dụng giống thủy sản bố mẹ;
- Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản không có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện theo quy định.
- Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng đối với hành vi sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản bố mẹ không có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện theo quy định.
- Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc chuyển mục đích sử dụng giống thủy sản nếu đáp ứng quy định của mục đích chuyển đổi; trường hợp không thể chuyển đổi mục đích sử dụng thì buộc tiêu hủy giống thủy sản, giống thủy sản bố mẹ đối với hành vi vi phạm trên.
 

Phạm Thị Phương Thạch