Trong những năm gần đây, ngành thủy sản tiếp tục khẳng định là ngành mũi nhọn của ngành nông nghiệp, phát triển mạnh cả về nuôi trồng và khai thác, cả nước ngọt và mặn lợ. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, theo hướng thâm canh, siêu thâm canh. Đã hình thành các vùng nuôi thủy sản tập trung, quy mô phù hợp như vùng nuôi tôm công nghệ cao Kim Sơn, vùng sản xuất Ngao, Hàu giống. Dịch bệnh được kiểm soát tốt, góp phần tăng sản lượng thủy sản. Sản xuất ngao, hàu giống nước lợ cho giá trị kinh tế cao, đặc biệt đã xây dựng được liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ hàu giống giữa tỉnh Ninh Bình và Quảng Ninh góp phần lớn làm tăng giá trị sản xuất giống thủy sản. Hiện nay, diện tích nuôi nước mặn lợ gần 3,5 nghìn ha, Trong đó, diện tích thả tôm của toàn vùng là 2.279,7 ha, diện tích nuôi ngao 1.200 ha, diện tích nuôi khác 20,3 ha.
Tuy nhiên, gần đây tình hình nuôi tôm gặp không ít khó khăn do dịch bệnh diễn biến hết sức phức tạp đặc biệt là nuôi tôm trên các vùng ao đất tập trung. Nguyên nhân chủ yếu được xác định do ao nuôi lâu năm cùng với sự thâm canh quá mức làm cho môi trường bị suy thoái, ô nhiễm nghiêm trọng, sự phát triển không đồng bộ, không tuân thủ quy hoạch, còn lạm dụng hóa chất trong nuôi trồng thủy sản.
Với tình hình nuôi tôm không thuận lợi đã có một số hộ chuyển dần một số diện tích sang sản xuất ngao giống, hàu giống. Tuy nhiên, vẫn còn một số diện tích mà các cơ sở nuôi trồng thủy sản đang nghiên cứu đưa đối tượng phù hợp để tiếp tục nâng cao hiệu quả nuôi.
Để ứng phó với những diễn biến phức tạp về dịch bệnh, môi trường ao nuôi, đặc biệt là sử dụng và khai thác các diện tích ao nuôi tôm kém hiệu quả thì việc triển khai nuôi các đối tượng mới, trong đó có đối tượng nuôi là cá Chẽm đang bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế cho bà con.
Năm 2021, Trung tâm Khuyến nông Ninh Bình phối hợp với Trung tâm Khuyến nông Thanh Hóa thực hiện chuyển giao quy trình kỹ thuật nuôi cá Chẽm sử dụng thức ăn công nghiệp cho bà con thông qua mô hình “Xây dựng mô hình nuôi thương phẩm cá Chẽm trong ao/hồ gắn với tiêu thụ sản phẩm".
Mô hình triển khai với quy mô 01 ha tại 5 hộ tham gia mô hình, cá giống có kích cỡ từ 12 cm bước đầu cho thấy cá sinh trưởng và phát triển tốt. Dự kiến cuối vụ thu hoạch (7 tháng nuôi) trọng lượng cá ước đạt trung bình từ 850 - 865 g/con, tỷ lệ sống ước đạt 75%, năng suất ước đạt 9,7tấn/ha đảm bảo các chỉ tiêu mô hình đề ra.
Đánh giá ban đầu cho thấy nuôi cá Chẽm trước hết tận dụng được các ao, nhất là các ao bỏ hoang, có lợi trong bối cảnh nhiều đầm tôm đang bị ô nhiễm chưa sử dụng lại được.
Khi cá đạt trọng lượng từ 865g trở lên giá bán dự kiến là 90.000-100.000 đồng/kg cho hiệu quả kinh tế dự kiến khoảng 260.000.000- 300.000.000đồng/ha.
Thực tế, bước đầu nuôi cá Chẽm sử dụng thức ăn công nghiệp đã thành công, người nuôi đã thay đổi tư duy về nuôi trồng thủy sản bền vững và nhận thức được những lợi ích thực sự thiết thực đó như là giảm chi phí thức ăn, hóa chất và công lao động; giảm dịch bệnh, hạn chế ô nhiễm môi trường và tăng tỷ lệ sống của cá; thời gian nuôi ngắn hơn và chất lượng sản phẩm cao hơn, dễ tiêu thụ hơn. Do vậy, phát triển nuôi cá Chẽm đặc biệt là công tác liên kết giữa người nuôi và đơn vị thu mua sản phẩm để phát triển nghề nuôi cá biển bền vững là vấn đề rất cần hiện nay.
Ảnh: Thăm và kiểm tra đánh giá hiệu quả của mô hình
Mô hình “Xây dựng mô hình nuôi thương phẩm cá Chẽm trong ao/hồ gắn với tiêu thụ sản phẩm” đã góp phần đa dạng hóa đối tượng nuôi, hạn chế ô nhiễm môi trường và dịch bệnh, mở ra hướng phát triển mới, mang lại hiệu quả kinh tế cao, cũng như làm cho người nuôi thay đổi tư duy về nuôi trồng thủy sản bền vững, từ đó nâng cao sản lượng, chất lượng sản phẩm, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người dân.
Vũ Thị Hiên - Trung tâm Khuyến nông