Hiện nay, thời tiết đang xuất hiện các đợt rét đậm, rét hại, nhiệt độ không khí giảm thấp, có thời điểm xuống 100C làm tăng nguy cơ thủy sản nuôi chết rét, ảnh hưởng chung đến hoạt động sản xuất thủy sản. Theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, thời tiết từ tháng 12/2023 và đầu năm 2024, hiện tượng rét đậm, rét hại sẽ còn thường trực xảy ra tại các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ. Để chủ động bảo vệ thủy sản, giảm thiểu thiệt hại do thời tiết giá rét gây ra, Chi cục Thủy sản Ninh Bình khuyến cáo các hộ sản xuất thủy sản áp dụng một số biện pháp tăng cường phòng chống rét cho con nuôi thủy sản như sau:
1. Đối với cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản
- Khẩn trương đưa đàn tôm cá lên hệ thống bể, chủ động các biện pháp chống rét như: Dùng tre nứa làm khung và phủ bạt nylon che trên mặt bể để chắn gió, tăng khả năng giữ nhiệt; Khi cần thiết có thể nâng nhiệt độ nước lên trên 200C, bằng hệ thống nâng nhiệt (than, điện…), chú ý không gây sốc cho tôm cá.
- Đối với ao ương và lưu giữ giống qua đông, chọn ao kín gió, có diện tích từ 300-500m2, ao có hình chữ nhật, hướng Bắc - Nam. Có nguồn nước sạch, cấp và thoát nước dễ dàng, dễ gây màu, chất đáy tốt. Bờ ao phải chắc chắn, không để bờ ao rò rỉ mất nước làm ao cạn, phải luôn giữ mực nước trong ao trên 1,5m, tốt nhất là từ 2 - 2,5m. Các yếu tố thuỷ lý, thuỷ hoá ao nuôi phù hợp với sự phát triển của các đối tượng nuôi: pH >7, Oxy hoà tan > 5mg/l.
- Chế độ chăm sóc, quản lý: Tăng cường chăm sóc vào những ngày thời tiết thuận lợi, bổ sung thức ăn có hàm lượng dinh dưỡng cao, định kỳ trộn vitamin C và khoáng chất vào thành phần thức ăn để tăng khả năng chống chịu với thời tiết lạnh kéo dài. Ngoài ra, cần định kỳ dùng các chế phẩm sinh học để quản lý chất lượng nước và phòng bệnh cho thủy sản.
2. Đối với diện tích nuôi thương phẩm
Kiểm tra thu hoạch đối với thủy sản nuôi đã đạt kích cỡ thương phẩm, nhất là các đối tượng chịu rét kém như cá lóc, cá vược, cá chim trắng, cá rô đồng... Trong những ngày giá rét, tuyệt đối không kéo lưới, không thu hoạch thủy sản. Những ao nuôi gần đến kỳ thu hoạch nhưng không có điều kiện thực hiện các biện pháp phòng, chống rét, cần tổ chức thu hoạch sớm để tránh thiệt hại.
Đối với các diện tích thủy sản chưa đạt kích cỡ thu hoạch cần áp dụng các biện pháp phòng, chống rét như sau:
- Đối với ao nuôi cá: Duy trì mực nước ao nuôi tối thiểu từ 1,5-2m để giữ ổn định nhiệt độ nước. Có thể tạo các hố sâu trong ao từ 2,5-3m, rộng từ 2-3m 2 để làm chỗ trú đông cho thuỷ sản nuôi. Những nơi có điều kiện, có thể làm khung và che phủ bề mặt ao bằng nylon sáng màu để cách nhiệt không khí, tăng khả năng giữ nhiệt cho nước ao nuôi và khi có ánh nắng sẽ tăng khả năng hấp thụ năng lượng mặt trời bổ sung nhiệt cho ao nuôi.
- Đối với ruộng nuôi cá lúa: Đảm bảo mức nước trong ruộng nuôi trên 1,5m. Có thể tạo các sọt rơm làm nơi tránh rét cho thủy sản bằng cách tạo một góc ruộng nuôi sâu về phía Bắc, dùng các sọt đan bằng tre lấy rơm rạ dùng nước vôi phun vào sát trùng, phơi thật khô ấn đầy vào sọt, cắm cọc đơm sọt xuống đáy ao. Đặc biệt lưu ý, sau khoảng 10 – 15 ngày rơm rạ bị phân hủy, cần vớt bỏ tránh gây ô nhiễm môi trường ruộng nuôi.
- Đối với lươn, chạch, ếch: Làm hang trú ẩn bằng đất hoặc dùng các ống nhựa, ống tre, có một đầu rỗng, chiều dài ống 0,5 - 0,6m, đường kính 0,15 - 0,16m, bó thành từng bó để thủy sản chui vào trú ẩn. Ống đặt ở góc hoặc thành bờ ao, trên ống dùng rơm rạ phủ để chắn gió. Nếu nuôi trong bể xi măng dùng bạt hoặc túi nilon phủ kín mặt bể tránh rét cho thủy sản.
- Đối với vùng nuôi thủy sản mặn, lợ:
Ao nuôi tôm thẻ chân trắng qua đông cần có nhà bạt che phủ ao nuôi, hệ thống quạt nước, sục khí, trang thiết bị phụ trợ đồng bộ, đảm bảo tôm có thể sinh trưởng phát triển được khi nhiệt độ bên ngoài môi trường xuống dưới 15oC.
Vùng nuôi Ngao, cần thường xuyên kiểm tra bãi ngao, khi thủy triều rút kịp thời vệ sinh mặt bãi, đăng chắn, loại bỏ rác và xác động vật chết tránh ô nhiễm môi trường, tạo sự thông thoáng, làm giàu nguồn thức ăn cho ngao. San phẳng đáy tại bãi ngao, khai thông các vùng nước đọng nhằm tránh hiện tượng ứ đọng nước cục bộ kéo dài gây ảnh hưởng tới sức khỏe của ngao nuôi. Không nên thả ngao giống vào thời điểm thời tiết không thuận lợi, không nuôi ngao ở vùng nước nông với thời gian phơi bãi dài trên 8 giờ/ngày.
Để chủ động ứng phó với thời tiết rét đậm, rét hại, giảm thiểu ảnh hưởng đến sinh trưởng và tỷ lệ sống của thủy sản nuôi, các hộ Nuôi trồng thủy sản cần cập nhật diễn biến thời tiết, chủ động áp dụng các biện pháp kỹ thuật phòng chống rét cho con nuôi thủy sản. Tranh thủ thời điểm nắng ấm trong ngày cho ăn thức ăn tinh, thức ăn chế biến, thức ăn công nghiệp có hàm lượng đạm trên 28%, đồng thời bổ sung thêm vitamin và khoáng chất tăng cường đề kháng cho tôm, cá. Khi nhiệt độ xuống dưới 180C thì giảm 1/2 lượng thức ăn so với khẩu phần ăn; khi nhiệt độ nước xuống thấp dưới 150C thì ngừng cho ăn. Tăng cường quản lý chất lượng nước và phòng bệnh cho thủy sản bằng cách định kỳ 1-2 lần/tháng sử dụng vôi bột với lượng 2-3 kg/100 m2 , sử dụng chế phẩm sinh học (EM, Bio, Vicato,..) liều lượng theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
Trong quá trình nuôi khi phát hiện ao nuôi có dấu hiệu bất thường, tôm cá nuôi có hiện tượng chết cần kịp thời báo cho cơ quan chức năng để được hướng dẫn và xử lý kịp thời, tránh bùng phát dịch bệnh gây thiệt hại sản xuất./.
Đặng Thị Thu Trang - Chi cục Thủy sản